Van bướm tay gạt Việt Nhật là sản phẩm được thiết kế chắc chắn, sử dụng vật liệu thép chất lượng cao, đảm bảo độ bền và khả năng chống ăn mòn. Với cơ chế tay gạt linh hoạt, van giúp đóng mở nhanh, dễ điều chỉnh lưu lượng chất lỏng trong đường ống. Sản phẩm phù hợp cho nhiều hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải, PCCC và công nghiệp thực phẩm, hóa chất. Van cánh bướm tay gạt Việt Nhật mang lại giải pháp vận hành đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.

Van bướm tay gạt: Cấu tạo, nguyên lý và ứng dụng chi tiết

Van bướm tay gạt là thiết bị quan trọng trong hệ thống đường ống, nổi bật với thiết kế đơn giản, thao tác nhanh và khả năng điều tiết dòng chảy hiệu quả. Nhờ tính tiện lợi, độ bền cao và chi phí hợp lý, loại van này ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như cấp thoát nước, xử lý nước thải, công nghiệp hóa chất hay phòng cháy chữa cháy, mang đến giải pháp vận hành an toàn và tiết kiệm cho doanh nghiệp.

  1. Tổng quan về van bướm tay gạt

Van bướm tay gạt (Butterfly Valve Lever Type) là một trong những loại van bướm công nghiệp phổ biến nhất hiện nay. Đây là thiết bị thủy lực có cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt, vận hành, chi phí đầu tư hợp lý nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả cao trong việc kiểm soát dòng chảy.

Van hoạt động theo cơ chế thủ công, người dùng chỉ cần gạt tay sang trái hoặc phải để đóng/mở hoặc điều tiết lưu lượng chất lỏng, khí trong hệ thống đường ống. Ưu điểm nổi bật là thao tác nhanh, cố định chắc chắn tại nhiều góc mở khác nhau, giúp điều chỉnh lưu lượng linh hoạt, đồng thời tiết kiệm không gian lắp đặt so với nhiều loại van khác.

Điểm nhận diện đặc trưng của van bướm tay gạt chính là cánh van hình tròn xoay quanh trục. Khi quan sát tổng thể, hình dáng của van gợi liên tưởng đến một con bướm: đĩa van như đôi cánh, thân van tròn giống mình bướm, còn tay gạt vận hành tương tự đầu và râu bướm.

Lịch sử của van bướm bắt đầu từ thập niên 1930 tại Hoa Kỳ, chủ yếu sử dụng trong các hệ thống dẫn nước ngoài trời. Đến những năm 1950, loại van này được sản xuất hàng loạt tại Nhật Bản, rồi nhanh chóng phổ biến rộng rãi. Đặc biệt, nhờ các cải tiến công nghệ và quá trình quảng bá mạnh mẽ ở Trung Quốc vào thập niên 1970, van cánh bướm tay gạt dần trở thành thiết bị quen thuộc trên toàn thế giới.

Với thiết kế gọn nhẹ, chi phí hợp lý, thao tác tiện lợi và hiệu quả sử dụng cao, van bướm tay gạt hiện là lựa chọn tối ưu trong nhiều hệ thống đường ống công nghiệp.

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Hiện nay, van bướm tay gạt có nhiều mẫu mã, chất liệu và xuất xứ khác nhau, nhưng cấu tạo cơ bản vẫn tương tự và gồm những bộ phận chính. Các chi tiết được liên kết chặt chẽ, thiếu một phần sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận hành. Do đó, khi chọn mua và sử dụng, cần kiểm tra kỹ để đảm bảo độ bền và an toàn.

Cấu tạo cơ bản của van bướm tay gạt gồm:

• Thân van (Body): Hình tròn bao quanh đĩa van, gắn trực tiếp vào đường ống hoặc mặt bích, thường làm từ gang, thép hoặc inox, có độ bền cao và chịu lực tốt.
• Đĩa van (Disc): Nằm trong thân van, chia đôi bởi trục, đóng vai trò điều tiết hoặc chặn dòng chảy. Chất liệu thường là gang, inox, thép hoặc nhựa.
• Gioăng làm kín: Nằm giữa thân và đĩa van, ngăn rò rỉ lưu chất, thường làm từ cao su EPDM hoặc Teflon.
• Trục van (Stem): Liên kết đĩa với tay gạt, truyền lực xoay, thường làm từ thép hoặc inox.
• Tay gạt (Lever Handle): Bộ phận điều khiển chính, làm bằng thép không gỉ, cho phép đóng/mở nhanh, có chốt hãm để cố định vị trí.
• Đĩa răng: Nằm dưới tay gạt, giúp định vị các góc mở khác nhau.
• Y van: Gắn đối xứng để cố định kết cấu, thường làm từ inox 304/316.
• Chi tiết phụ: Bulong, ốc vít, chốt hãm, khớp gioăng… tăng độ kín khít và hỗ trợ lắp ráp.

Nguyên lý hoạt động:
Cơ chế hoạt động của van bướm tay gạt khá đơn giản và dễ hiểu. Khi ở trạng thái đóng hoàn toàn, đĩa van nằm song song với thân van (góc mở 0°), tay gạt được cố định vuông góc với trục, tạo thành vòng khép kín, ngăn không cho lưu chất đi qua đường ống.

Khi vận hành, người dùng bóp cần gạt và đẩy sang trái hoặc phải để điều chỉnh góc mở của đĩa van theo nhu cầu lưu lượng.

• Ở góc mở 90°, đĩa van song song với dòng chảy, van mở hoàn toàn, lưu chất đi qua dễ dàng.
• Ở góc mở 40°, tốc độ dòng chảy đạt khoảng 40–50%.
• Tùy theo góc xoay, lưu lượng có thể kiểm soát linh hoạt từ ít đến nhiều.

Trục van đóng vai trò truyền momen xoắn từ lực tay tới cánh van, tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa tay gạt và đĩa van. Nhờ đó, toàn bộ quá trình đóng/mở hoặc điều tiết dòng chảy đều do con người chủ động kiểm soát, hạn chế tối đa tình trạng van tự dịch chuyển ngoài ý muốn.

Nhờ nguyên lý vận hành linh hoạt này, van bướm tay gạt vừa có thể đóng/mở nhanh chóng, vừa điều tiết lưu lượng chính xác theo từng yêu cầu sử dụng.

3. Ưu điểm và hạn chế

Một trong những điểm mạnh lớn nhất của van cánh bướm tay gạt là thiết kế gọn nhẹ, dễ lắp đặt và vận hành. Người dùng chỉ cần xoay tay gạt 90° để đóng/mở hoàn toàn van, thao tác nhanh chóng và tiết kiệm không gian. So với nhiều loại van khác, chi phí đầu tư thấp hơn nhưng hiệu quả sử dụng vẫn đảm bảo.

Thân van thường được phủ sơn epoxy chống rỉ, đĩa van bọc cao su NBR/EPDM giúp vận hành kín khít, giảm tiếng ồn và hạn chế rò rỉ. Nhờ thiết kế lệch tâm, việc đóng mở nhẹ nhàng hơn ngay cả khi không có bộ trợ lực. Bên cạnh đó, van có độ bền ổn định, ít cần bảo trì, phụ kiện dễ tìm và có thể thay thế riêng từng bộ phận khi hỏng hóc.

Tuy nhiên, loại van này cũng tồn tại một số hạn chế. Kích thước thường chỉ phổ biến trong khoảng DN40 – DN300, nên với đường ống nhỏ người ta thường dùng van bi. Do không tích hợp bộ trợ lực, khi lắp cho ống lớn cần nhiều lực tay để vận hành. Ngoài ra, ngay cả khi mở hoàn toàn, đĩa van vẫn chiếm diện tích trong lòng ống khiến lưu lượng không đạt 100%. Van bướm tay gạt cũng không phù hợp cho môi trường có nhiệt độ trên 300°C, áp lực vượt quá 25 bar, và khả năng điều tiết dòng chảy chưa thể sánh bằng van bi hay van cầu.

4. Ứng dụng thực tiễn

Nhờ giá thành hợp lý, thao tác dễ dàng và tính ứng dụng cao, van bướm tay gạt hiện là một trong những loại van phổ biến nhất, phù hợp cho nhiều lĩnh vực công nghiệp.

• Hệ thống cấp thoát nước: Thường lắp tại đầu vào hoặc cuối công trình để kiểm soát lưu lượng.
• Ngành hàng hải: Dùng trong hệ thống nước ballast, cấp – thoát nước và cấp nhiên liệu nhờ khả năng hoạt động tốt với nước mặn, nước ngọt và dầu.
• Nhà máy thủy điện: Các dòng van kích thước lớn được ứng dụng để điều tiết dòng chảy.
• Hệ thống PCCC: Đóng mở nhanh, hỗ trợ xử lý sự cố khẩn cấp hiệu quả.

5. Lắp đặt và vận hành

Để van bướm tay gạt hoạt động ổn định và có tuổi thọ lâu dài, việc lắp đặt và vận hành đúng kỹ thuật đóng vai trò rất quan trọng. 

Lắp đặt van bướm tay gạt

• Trước khi lắp, cần kiểm tra kỹ toàn bộ phụ kiện, đảm bảo không có chi tiết bị hư hỏng hay cong vênh.
• Đường ống phải sạch sẽ, không có dị vật cản trở chuyển động của đĩa van.
• Khi lắp song song với van điều khiển hoặc van chặn, cần giữ khoảng cách tối thiểu bằng 5 lần đường kính ống.
• Nên để van mở ở góc khoảng 20°–25° trong quá trình lắp để tránh làm biến dạng gioăng.
• Kích thước mặt bích phải khớp với kích thước van, và giữa van với mặt bích không cần sử dụng gioăng đệm.
• Nếu van được đặt tại cửa ra của bơm ly tâm, cần lắp cách xa điểm nối cút.
• Van có thể lắp theo phương ngang hoặc đứng, tùy vào đặc thù hệ thống, miễn sao thuận tiện cho thao tác và không nằm ở khu vực rung lắc mạnh hay có nhiệt độ vượt ngưỡng cho phép.

Vận hành van bướm tay gạt
Khi sử dụng, chỉ cần gạt tay nhẹ nhàng theo hướng quy định để đóng/mở van. Không nên dùng lực quá mạnh vì dễ gây hư hỏng trục, đĩa hoặc gioăng làm kín.
Để duy trì hiệu quả lâu dài, van cần được kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên:

• Vệ sinh bề mặt van, loại bỏ cặn bẩn bám trên đĩa và thân van.
• Kiểm tra độ kín của gioăng, thay mới nếu bị mòn hoặc hư hỏng.
• Bôi trơn trục van định kỳ để giảm ma sát và giúp thao tác nhẹ nhàng hơn.

Thực hiện đúng quy trình trên sẽ giúp van bướm tay gạt vận hành ổn định, an toàn và kéo dài tuổi thọ.

6. Bảo trì và xử lý sự cố

Trong quá trình vận hành, van bướm tay gạt có thể phát sinh một số sự cố kỹ thuật. Việc nhận biết sớm nguyên nhân và xử lý kịp thời sẽ giúp đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, an toàn và bền bỉ.

1. Khô dầu mỡ bôi trơn

• Hiện tượng: Cần gạt hoặc trục van khó xoay, phát ra tiếng kêu.
• Nguyên nhân: Thiếu chất bôi trơn ở các vị trí ma sát.
• Khắc phục: Bổ sung hoặc thay mới lớp dầu mỡ chuyên dụng.

2. Lò xo hỏng hoặc giảm đàn hồi

• Hiện tượng: Cần gạt không khớp chính xác với răng cưa chỉ báo.
• Nguyên nhân: Lò xo bị gỉ sét, mất đàn hồi hoặc lỏng lẻo.
• Khắc phục: Kiểm tra, thay thế lò xo mới nếu cần.

3. Gioăng làm kín xuống cấp

• Hiện tượng: Lưu chất rò rỉ qua thân van hoặc mối nối.
• Nguyên nhân: Gioăng bị mài mòn, cứng hoặc biến dạng sau thời gian sử dụng.
• Khắc phục: Thay gioăng mới, sử dụng loại có chất liệu phù hợp với môi trường lưu chất.

4. Đĩa van gây tiếng ồn hoặc rung lắc

• Hiện tượng: Van phát ra âm thanh bất thường trong quá trình đóng/mở.
• Nguyên nhân: Bu lông, ốc vít chưa siết chặt hoặc thiếu bôi trơn.
• Khắc phục: Kiểm tra, siết chặt các chi tiết liên kết và bổ sung chất bôi trơn.

5. Đường ống có dị vật

• Hiện tượng: Đĩa van bị kẹt, cản trở dòng chảy.
• Nguyên nhân: Tạp chất, bụi bẩn hoặc dị vật mắc kẹt trong đường ống.
• Khắc phục: Vệ sinh định kỳ đường ống và bề mặt tiếp xúc của đĩa van.

6. Lắp đặt sai hoặc phụ kiện không phù hợp

• Hiện tượng: Van hoạt động kém hiệu quả, nhanh hỏng hóc.
• Nguyên nhân: Sai sót trong khâu lắp đặt, lựa chọn phụ kiện không đúng chuẩn.
• Khắc phục: Thực hiện lắp đặt theo đúng quy trình kỹ thuật, sử dụng phụ kiện đạt tiêu chuẩn.

 Với các sự cố nhẹ, việc bôi trơn, thay gioăng hoặc vệ sinh định kỳ có thể giải quyết triệt để. Trường hợp hư hỏng nghiêm trọng, giải pháp tối ưu là thay thế van mới để đảm bảo độ kín và hiệu quả vận hành của toàn bộ hệ thống.

Tại Nhật Nguyên cung cấp đa dạng van bướm tay gạt DN50, van bướm tay gạt D65, van bướm tay gạt D80, van bướm tay gạt D100, van bướm tay gạt D125, van bướm tay gạt xanh TQ D150, van bướm tay gạt xanh TQ D200 chất lượng cao với mức giá ưu đãi nhất

Van bướm tay gạt là một lựa chọn vừa hiệu quả vừa kinh tế cho nhiều hệ thống đường ống. Nhờ thiết kế đơn giản, thao tác nhanh gọn và phạm vi ứng dụng rộng, loại van này luôn giữ vai trò quan trọng trong cả sản xuất lẫn đời sống. Dù vẫn có những giới hạn nhất định, nhưng nếu được lắp đặt và bảo dưỡng đúng cách, van bướm tay gạt hoàn toàn có thể đáp ứng tốt hầu hết nhu cầu sử dụng.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp tối ưu cho hệ thống đường ống của mình, hãy cân nhắc van bướm tay gạt ngay hôm nay để đảm bảo hiệu quả vận hành và tiết kiệm chi phí.

>>> Tham khảo: Thiết bị vật tư PCCC khác – Phù hợp mọi nhu cầu với mức giá cực ưu đãi

CÔNG TY CP XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI VẬT TƯ CÔNG NGHIỆP NHẬT NGUYÊN

Địa chỉ: G16/108A Đường Trần Đại Nghĩa , Xã Lê Minh Xuân, Huyện Bình Chánh, TP HCM

Phone: 0972 723 333

Email: thephopvietnhat@gmail.com

Website: tonthepvietnhat.com